...Yol kənarı... Özü də Sumqayıt Avtovağzalının 50 metrliyində inşa edilən bu tikilidəki məlumat lövhəsində "Bakı, küç.34, İnşa edən "Sky İnşaat" MMC" yazılıb... Amma ərazi çəpərlənsə də burada piyadaların keçdiyi səki də məhdudlaşdırılaraq əsas magistral yoldan marşurut xətt avtobusunun da keçdiyi asvalt yolla təmasda qapısı açıq vəziyyətdədir... Və burada sözün əsl mənasında ölüm kabusu mənzərəsi yaradılıb. Halbuki, bu sadaladıqlarımdan hələ bir qismidir ki, bunlar Tikintidə təhlükəsizlik və yanğın təhlükəsizliyi qaydalarının da pozulması buradan keçərkən tərəfimizdən jurnalist araşdırması olaraq video müsahibə ilə qeydə alındı. Araşdırma zamanı ən böyük və ilk ciddi qayda pozuntusu, hətta deyərdim ki, baş verəcək cinayət hadisəsinin bir addımlığında -məhz tikinti -inşaat işlərinin aparıldığı bu çəpərlənmiş ərazinin giriş qapısının 1- m-ə qədər açıq qalması idi. Yəni, belə olan halda yoldan keçən hər bir azyaşlı və ya naşı adam, buraya daxil ola və təhlükənin qurbanına çevrilə bilər. Çünki açıq qapının arxasında- bir addımlığında qaz qaynağı aparatları- propan qaz və oksigen qaz balonları biri -birinə normativ məsafə pozuntusu ilə bitişik vəziyyətdə idi. Hansı ki, bu cür balonların istismarı zamanı müəyyən edilmiş minimal ara məsafəsi olan 1m ara verilməklə yaxınlığında isə mütləq qaydada yanğınsöndürmə vasitələri və s. vasitələr olmaqla, 5 metr radiusda isə yanar və tez alışan materiallar kənarlaşdırılmalıdır. Amma və lakin...
Hələ bu azmış kimi, balonların istismarı zamanı bir neçə ciddi olduğu qədər də dəhşətli qayda pozuntuları da aşkarladıq. Belə ki, bu barədə həmin şirkətdə çalışan fəhlələrdən bir neçəsi redaksiyamıza bu barədə məlumat vermişdilər, biz də araşdırarkən şikayətdə bildirilən halların canlı şahidi idik... Hansı ki, metal kəsən propan balonunun reduktoru ilə işləyən fəhlə bilməlidir ki, hər iki qaz balonlarının işçi təzyiqini ( 8 Atm) tənzimləyən manometr özü də saz vəziyyətdə olmalıdır. Burada isə manometrin şüşə ekran təbəqəsi qırılmaqla təzyiq göstərən ox qeyri- düzgün forma halını alaraq işçinin ixtiyarına verilmişdir. Üstəlik də, balonlara qoşulmuş şlanqlar da istismar müddətini lap çoxdan başa vurmaqla çürük və çat- çat vəziyyətində idi. Bu şlanqlarla işləyən metalkəsən, yaxud qaz qaynaqçı işçinin həyatına ölüm təhlükəsi gözlə-qaş arasında idi. Şlanqların reduktora bərkidilməsi isə xüsusi kipləyici ilə olmalı halda, yenə də təhlükəli olaraq kustar üsulla, izolyasiyasız yanmış məftillə müvəqqəti burulub bərkidilmişdir.
XXX
Qeyd etdiyim halları həmin vaxt burada özünü təqdim belə etməyən şəxslərə- mühəndis-texniki heyətin nəzərinə çatdırsam da, onlar bu iradı qəbul edib qısa zamanda bu təhlükəni aradan qaldırmağa söz vermək əvəzinə, bu halı təkzib eləməklə, hətta bu məsələnin mediaya aid olmadığını da israrla bildirdilər. Özü də bu bildirişi şifahi elan edən və foto və videodakı sahə rəisi kimi təqdim edilən şəxs, bizə hədə -qorxu da gəlməkdən çəkinmədi. Görünür, bu şəxs məsuliyyətini və hər an baş verəcək partlayış hadisəsinin olacağını düşünmürdü... O, məsul bir tikinti sahəsinə təyin olunsa da, hələ də müvafiq qanunvericiliyin tələblərindən ya bixəbərdir, ya da nəyinəsə arxayın olub bu cür danışıqlarla yadda qalmaq istəyirdi. Biz isə bir daha onun diqqətinə çatdırıb qeyd edirik ki, Azərbaycan Respublikasının Cinayət və İnzibati Xətalar Məcəllələri məhz vəzifəsinə belə məsuliyyətsiz yanaşanlara sanksiya müəyyən edib!
İXM-dən aidiyyəti maddə: "Maddə 518.3. İnşaat işlərinin aparılması məqsədi ilə torpaq sahələrinin ayrılması, layihələndirilməsi, habelə ərazilərin, müəssisələrin, binaların və qurğuların tikintisi, yenidən qurulması, genişləndirilməsi, texniki cəhətdən dəyişdirilməsi və ya onların istismara verilməsi zamanı yanğına qarşı standartların, normaların və qaydaların tələblərinin yerinə yetirilməməsinə görə-
fiziki şəxslər iki yüz manatdan üç yüz manatadək məbləğdə, vəzifəli şəxslər səkkiz yüz manatdan min manatadək məbləğdə, hüquqi şəxslər iki min manatdan üç min manatadək məbləğdə cərimə edilir".
Həmçinin yenə də İXM-nin daha bir maddəsi: "Maddə 536.2. Ərazilərin, bina və qurğuların layihələşdirilməsində, tikintisində, əsaslı təmirində, yenidən qurulmasında, genişləndirilməsində, yeni texnika ilə təchiz olunmasında yanğın təhlükəsizliyi tələblərinin yerinə yetirilməməsi aşkar olunduqda, ərazilərin, istehsal sahələrinin, aqreqatların işinin, binaların, qurğuların istismarının tamamilə və ya qismən dayandırılması barədə verilmiş qərarların icra edilməməsinə görə-
-fiziki şəxslər yetmiş manatdan yüz manatadək məbləğdə, vəzifəli şəxslər üç yüz əlli manatdan 500 manatadək cərimə edilir".
Baş verən cinayət xarakterli hadisəyə isə təbii ki, Prokurorluq hüquqi qiymət verir. Aşkarladığımız bu hallarla bağlı qısa zamanda bu böyük təhlükənin aradan qaldırılması üçün çəkilişimizə mane olan bu şəxsdən anındaca FHN nin 112 qaynar xəttinə müraciət etməklə burada çalışan işçilərin taleyi naminə kömək edilməsini istədik. Qurumdan həmin dəqiqələrdəcə geridönüş zənginin edilməsini və sözügedən əraziyə nüvafiq personalın təhkim olunmasını, araşdırma və qanuni tədbir görülməsinin nəticələrini bizə bildirəcəklərinə söz verdilər...
Görünür, Sumqayıt şəhər Prokurorluğunun "Sky İnşaat" MMC"-nin bu ərazidəki fəaliyyətindən xəbəri yoxdur. Amma biz media olaraq məlumat veririk ki, burada ölüm və ciddi bədən xəsarətləri ilə nəticələnə biləcək hadisə göz ilə qaş arasındadır...
Mövzunu diqqətdə saxlayacağıq...
Xəyyam Qurbanlı
Sumqayıt
