Tarix elmləri doktoru Boran Əzizin “Ağdamın Mərzili və bəzi başqa kəndlərindən repressiya edilmişlər” kitabında 1938- ci ildə Musavat hökumətinə rəğbətinə görə güllələnənlər arasında babam Allahverdiyev Alverdi Məmməd oğlu da var. Aşağıda həmin tarixi sənədi- erməni müstəntiq Canqarovun babamı dindirmə protokolunu olduğu kimi təqdim edirəm:
“Ağdam rayonunun Mərzili kəndindən günahsız yerə güllələnmiş və uzunmüddətli həbs cəzası almış adamlar mövzusu:
REPRESSİYAYA MƏRUZ QALMIŞ MƏRZİLİ KƏND SAKİNLƏRİ
I.1. Allahverdiyev Alverdi Məmməd oğlu
“Humanist” sovet dövlətinin cəza orqanlarının günahsız qurbanlarından biri Ağdam rayonu Mərzili kənd sakini Allahverdiyev Alverdi Məşədi Məmməd oğludur (1,1-2).
Arxiv istintaq materiallarında cinayət işinin başlandığı tarix 1938-ci il fevral 11-i, yekunlaşdırldığı tarix isə martın 5-i olaraq yazılmışdır. Göründüyü kimi, cəmisi 22 günə, tələsik, başdansovdu, kobud qanun pozuntusu və işgəncələr verməklə, günahsız bir insanın həyatına son qoyulmuşdur.
1938-ci il fevralın 10-da Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası Xalq Daxili İşlər Komissarlığının Dövlət Təhlükəsizliyi İdarəsinin (Bundan sonra Azərb. SSR XDİK DTİ-B.Əziz) Ağdam rayon şöbəsinin rəisi, Dövlət Təhlükəsizliyi (Bundan sonra DT – B.Əziz) leytenantı, Qarabağ iqtisadi rayonunda yerləşən Hadrut rayonundan olan, mənşəcə erməni Camqarov Alverdi Məşədi Məmmədoğlunun həbsi haqqında qərar qəbul etmişdir (yenə orada).
Qərarda Alverdi kişinin həbsi üçün əsas Azərbaycan XDİK-nin I dərəcə, 6 saylı siyahısı olduğu göstərilmişdir.
“…Alverdi Məşədi Məmmədoğlu, 50 yaş, varlı, bitərəf, kolxozçu, həbs olunmamışdır.
Təqsirləndirilən Molla Mustafa Quliyev və Sərdarov Fətiş Hüseyn oğlunun ifadələrində onun adı əks-inqilabçı, qiyamçı “Müsavat” təşkilatının (Bundan sonra əiqmt-B.Əziz) üzvü kimi keçir.”
Müstəntiq Alverdi Məşədi Məmmədoğlunun həbsi ilə bərabər, onun evində axtarış aparılması haqqında order imzalamışdır (1,3).
Axrtarışda XDİK Ağdam rayon şöbəsinin katibi Babayev, Pirumov iştirak etmişdir.
Axtarış protokolunda evdən istintaq üçün maraqlı heç nə tapılmadığı yazılmışdır.
Ənənəvi olaraq, istintaqdan əvvəl təqsirləndirilənin anketi tərtib edilmişdir (1,5) .
“Alverdi Məşədi Məmməd oğlu, 65 yaş*, savadsız, bitərəf, evli, arvadı, Fatma Oruc qızı, 45 yaş, oğlu Oruc 19 yaş, oğlu Rəşid 17 yaş, oğlu Cəllət 13 yaş, oğlu Millət 9 yaş, qızı Cəvahir 5 yaş”.
Maraqlıdır ki, Bir qədər əvvəl yaş 50 göstərilmişdir. Bu da istintaqın başdansovdu aparıldığının göstəricilərindən biridir.
İstintaq Mərzili kənd sovetindən Alverdi kişinin əmlakı haqqında arayış alıb (1,6).
|
Əmlakı haqqında |
Həbs olunana qədər |
1929-cu ilə qədər |
1917-ci ilə qədər |
|
Əkin yeri |
– |
10 |
15 |
|
Təsərrüfat tikililəri: y Tövlə, pəyə |
3
|
4 |
6 |
|
Kotan |
– |
2 |
6 |
|
Mala |
– |
1 |
4 |
|
At |
2 |
6 |
11 |
|
İnək |
2 |
4 |
10 |
|
Öküz |
– |
4 |
10 |
|
Qoyun |
22 |
1200 |
2000 |
|
Keçi |
– |
10 |
12 |
|
İllik gəlir və vergi: yer əkməkdən |
– |
2000 |
– |
|
Heyvandarlıqdan |
– |
4000 |
– |
|
Bidəfəlik kənd təsərrüfatı vergisi |
– |
1000 |
– |
|
Fərdi |
– |
2000 |
– |
|
Könüllü |
– |
1000 |
– |
|
Muzd ilə çalışanlar: |
|
||
|
Daimi |
– |
3 |
4 |
|
Mövsümi |
– |
2 |
3 |
Arayış üzərində yapışqanla yapışdırılmış ağ nazik kağızda yazılmışdır: “Ədil yüzbaşının xalası oğlu, səsinin alınmamasına Gülabı Bahadur Rzayev kömək edib”.
XDİK DTİ-i Ağdam rayon şöbəsinə Mərzili kənd sovetindən Alverdi kişiyə verilən xasiyyətnamədə o, anti-sovet, anti-kolxoz ruhlu, əməkçi adamları istismar edib muzdur saxlayan, guya yoxsulların dövləti olan Sovetlər üçün ən böyük qəbahətlərdən olan varlı olmaqda ittiham edilmişdir (1,7).
“…Keçmişdə baş kəndçi olub. Kulakdır. Kulaka düşən zaman Gülablı Bahadur Rzayev qoymamışdır. Muzdurları istismar edib. O, Məhəmmədəli ilə birlikdə, sovet hakimiyyətinin tədbirlərinə mane olur, qızların məktəbə getməsinə imkan vermir, çəkindirir…”
1938-ci il fevralın 17-də Mərzilidəki “Zəhmət” kolxozunun 152 üzvünün iştirakı ilə ümumi yığıncağı keçirilmişdi(1,9). İstintaqa göndərilmiş yığıncağın protokolundakı çıxarışdan aydın olur ki, sədr Rəsul Hüseynov, katib Əvəz Süleymanov olmuşdur.
“Eşidildi: Bir neçə yaramazların kolxozdan çıxarılması haqqında.
Qərar: Kolxozun sabiq üzvü Alverdi Məmmədoğlu keçmiş qohumu olan Ədil yüzbaşı və Surxay Məmmədov kimi quduzların rəhbərliyi altında kolxoz təşkilatına zərbə vuran, kolxozun genişlənməsinə imkan verməyən və təktəsərrüfatçıları kolxoza girməyə qoymayan, kolxozçular arasında təbliğat aparmaqla, məktəb yaşlı qızları məktəbdən çəkindirməsi fikrini kolxozçular içərisində işlətdiyi üçün kolxozdan kənar edilsin”.*
1938-ci il martın 2-də DT-nin müstəntiqi serjant Palqunov tərəfindən Allahverdiyev Alverdi Məşədi Məmməd oğlundan alınan ifadənin çıxarışı cinayət işinə sübut kimi daxil edilmişdir. İlk istintaq ənənəvi sual-cavabla başlayıb (1.12).
“Sual: Sizi kim və nə vaxt əiqm təşkilatına cəlıb edib?
Cavab: 1937-ci ilin yayında Fətiş Hüseynoğlu mənimlə söhbətində bildirdi ki, səni əiqmt-na cəlb etməliyəm. Mən imtina etmək istədikdə, o bildirdi ki, bu, sənin üçün pis olacaq. O, məni hədələməyə başladı. Bu hədə və təhdid nəticəsində əiqmt-na daxil olmağa razılıq verdim. Ona görə, Sovet hakimiyyəti qarşısında özümü günahkar hesab edirəm.
Sual: Fətiş Hüseynoğlu əiqmt-nın qarşısında duran vəzifələr barədə sənə nə dedi?
Cavab: Fətiş Hüseynoğlu mənə bildirdi ki, Sovet hökuməti dağılanda və olmayanda, əiqmt-na daxil olmaq mənə çox böyük xeyir verəcək. Mənə başqa heç nə söyləmədi.
Sual: Əiqmt-a daxil olanda üzvülük haqqı verdinmi?
Cavab: Təşkilata daxil olarkən, Fətiş Hüseynoğluna 5 rubl verdim. Başqa heç vaxt pul vermədim.
Sual: Əiqmt-na daxil olarkən üzvülük bileti aldınızmı? Əgər aldınızsa, bunu kimdən və necə aldınız?
Cavab: Fətiş Hüseynoğlu mənə bilet verməyi vəd etmişdi, ancaq vermədi.
Sual: Siz düz danışmırsınız. İstintaqda məlumat var ki, Siz 1931-ci ildən əiqmt-nin üzvüsünüz. Bunu niyə gizlədirsiniz?
Cavab: Mən bunu rədd edirəm. Bu, doğru deyil. Əks-inqilabçı təşkilata mən 1937-ci ildə daxil olmuşam.
Sual: Sizdə silah varmı?
Cavab: Məndə silah yoxdur və olmayıb.
Sual: Düz danışmırsınız. Sizdə qundağı kəsilmiş 3 xətli vintovka olub. O, haradadadır?
Cavab: Rədd edirəm. Doğru deyil.
Sual: Sizdə vintovka olub. Bir neçə il əvvəl onun qundağını Martuni rayonununQarakənd kəndindən olan Usta Davud kəsib. İstintaq Sizdən tələb edir ki, doğru danışıb onu harada gizlətdiyinizi deyəsiniz?
Cavab: Mən bunu rədd edirəm. Məndə vintovka olmayıb. Mən onu könüllü şəkildə 1925-ci ildə əhalidən silah yığılması zamanı hökumətə təhvil vermişəm. Bundan başqa mənim heç vaxt silahım olmayıb, indi də yoxdur.
Sual: Əiqmt-nin üzvü kimi bu təşkilatdan hansı tapşırıqları, göstərişləri almısınız?
Cavab: Mən heç vaxt, heç kimdən heç bir tapşırıq almamışam.
Sual: Əiqmt-nin üzvlərindən kimləri tanıyırsınız?
Cavab: Fətiş Hüseynoğlundan başqa bir də Molla Mustafa Quliyevi tanıyıram. Fətiş Hüseynoğlu savadsız adam olub. Mənə başqa heç kim məlum deyil.
Sual: İstintaqa məlumdur ki, sənin silahın olub. Bir daha sənə təklif edirəm ki, onu harada gizlətdiyini deyəsiən.
Cavab: Mənim 1924-cü ildəki vintovkadan başa 1930-cu ildə biri də olub. Hansı ki, onu Dövlət Siyasi İdarəsindən (Bundan sonra DSİ –B.Əziz) almışam. Sonra onu məndən köçərilər üzrə müvəkkil olan Adil Köçərlinski geri aldı. DSİ vintovkanı mənə sürüləri yaylağa aparan zaman onu qorumaq üçün vermişdi. Bundan başqa, onu həm də banditizmi, quldurları ləğv etmək üçün rayon milis idarəsinin keçmiş rəisi Bahadur Rzayev vermişdir.
Sual: Bahadur Rzayevlə hansı əlaqələriniz var?
Cavab: O, mənim qohumumdur. Atamla onun atası xaloğludur”.
Müstəntiq bununla da başdansovdu, səthi aparılmış istintaq işini başa çatdıraraq, şahid və digər təqsirləndirilənlərin ifadələrinə keçmişdir.
İlk belə ifadə təqsirləndirilən Fərman Cavadoğlundan işgəncə verilməklə 1938-ci il fevralın 19-da alınmışdır (1,16).
“Sual: Əks-inqilabçı, qiyamçı “Müsavat” təşkilatının Mərzilidəki özəyinin üzvlərindən kimləri tanıyırsıan?
Cavab: …3. Alverdi Məmmədoğlu”.
1958-ci il yanvarın 9-da təqsirləndirilən Fətiş Hüseynoğlundan bəlli üsullarla alımış ifadə də eyni məzmundadır. Müstəntiqin əks-inqilabçı təşkilatın Mərzili özəyinin üzvləri ilə bağlı sualına Fətiş Hüseynoğlu belə cavab vermişdir:“…27. Alverdi Məmmədoğlu, 50 yaş, bitərəf, evli, kolxozçu, həbs olunmayıb, yoxsul ailəsindəndir”.(1,17)
Şahid Məmmədov Yəhya Allahverdi oğlu 1938-ci il fevralın 28-də istintaqa ifadəsində göstərmişdir: (1,19)
“Sual: Əks-inqilabçı təşkilatın silahı olması haqqında sənə nə məlumdur?
Cavab: Mən bilirdim ki, o vaxt Fətiş Hüseynoğlunun mauzeri olub. Məhəmmədəli Bayraməlioğlunun 3 xətli karabini, Alverdi Məmmədoğlunun da 3 xətli piyadalar üçün vintovkası olub. Onun qundağını Martuni rayonundakı Qarakənd kəndindən olan usta Davuda düzəltdirmişdi.
Köçəri Gülməmmədoğlunun vintovkasını da o düzəltmişdi. Oruc Hüseynoğlunun “Naqan” tipli tapançası (mauzer) olub.
Onların bu silahları harada gizlətdiyini bilmirəm. Fətiş Hüseynoğlunda o silahı şəxsən özüm görmüşəm. Qonşuları Səməd Məşədi Abbasqulu oğlunun* (Ana babam-B.Əziz)bunu aşağıya) evinin yaxındakı dəmirçixanada saxlayırdı. Digərlərində silahı görməmişəm. Bütün bunlar 1931-ci ilin sonu, 1932-ci ilə aiddir”.
Təqsirləndirilən Molla Mustafa Quliyev 1938-ci il yanvarın 7-də müstəntiqin əks-inqilabçı təşkilatın Mərzilidəki özəyinin üzvləri ilə bağlı sualını belə cavablandırmışdır: “…5. Alverdi Məşədi Məmmədoğlu” (1,20).
1938-ci il fevralın 26-da şahid Vəliyev Ədil Mahmud oğlu müstəntiqin: “Sənə Allahverdiyev Alverdi Məmməd oğlunun şəxsiyyəti haqqında nə məlumdur?” sualına belə cavab vermişdir: “Keçmiş varlı, Sovet hökuməti və kolxoz quruluşuna düşmən əhval-ruhiyyəsindədir. 1937-ci ildə kəndlilərin yanında mənə bildirdi ki, kolxoz kəndlilər üçün faydasızdır, kəndlilər kolxozda aclıq çəkir. Bundan başqa, mənə dedi ki, kolxoz kəndlilər üçün o qədər əlverişli deyil, kəndlilər kolxozda özləri üçün az məhsul əldə edir. Belə söhbəti mənə azı üç dəfə deyib. Kənddə keçmiş kulaklarla, məsələn, Ədil yüzbaşı və başqaları ilə əlaqə saxlayıb. Bundan başqa, eşitdim ki, o, uşaqların yanında məktəbi pisləyib, deyib ki, bu məktəb uşaqlar üçün xeyirsizdir”.
Şahid Hüseynov İsmayıl Cəfər oğlu 1938-ci il fevralın 26-da istintaqa ifadəsində bildirmişdir: Müstəntiq əvvəlcə onların hər ikisinə bir-birilərini tanıyıb-tanımadığını, aralarında inciklik, ədavət, ziddiyyət və s. olub-olmadığını soruşmuşdur. Onlar bir-birilərini həmkəndli kimi yaxşı tanıdıqlarını, aralarında isə heç bir ziddiyyətin, incikliyin olmadığını bildirmişdilər. Sonra müstəntiq Ədil Vəliyevə: “Qarşısında əyləşən adamın şəxsiyyəti haqqında nə bilirsən?” deyə sual vermişdir. O, Alverdi kişi haqqında istintaqa verdiyi ifadəsini təkrar etmişdir. “Bunu etiraf edirsənmi?” sualına isə o, deyilənlərin yalan olması səbəbilə təkzib etmişdir.
İkinci bir əyani üzləşmə 1938-ci il martın 2-də Fərman Cavadoğlu ilə aparılmışdı (1,28) . Üzləşmə üçün ənənəvi sual verildikdən, cavab alındıqdan sonra müstəntiq Fərman Cavadoğluna üzbəüz əyləşdiyi adamın əks-inqilabçı təşkilatın üzvü olub-olmadığını söyləmişdir. O, bu barədə istintaqa verdiyi ifadəsini təkrar etmişdir. Alverdi kişi cavabında əks-inqilabçı təşkilatın üzvü olduğunu təsdiq edərək, bildirib ki, “…həqiqətən Fətiş Hüseynoğlu, onu 1937-ci ilin yazında əks-inqilabçı, qiyamçı “Müsavat” təşkilatına cəlb edib.”
1938-ci il martın 2-də müstəntiq istintaqın başa çatması haqqında protokol tərtib etmişdir. Müstəntiq cinayət işi ilə Alverdi kişini tanış etmiş, ondan istintaqa əlavəsinin olub-olmadığını soruşmuş və “xeyr” cavabını aldıqdan sonra, bu barədə protokolda müvafiq qeyd aparmışdır.
1938-ci il martın 5-də XDİK DTİ-nin Ağdam rayon şöbəsinin əməliyyat müvəkkili, DT serjantı Palqunov Allahverdiyev Alverdi Məşədi Məmməd oğlunun 11974 №-li cinayət işi ilə bağlı ittiham aktı tərtib etmişdir (1,29) .
Azərbaycan SSR CM 72 və 73-cü maddələri ilə günahkar bilinən Alverdi kişi aşağıdakılarda günahkar hesab edilmişdir:
“Sovet hakimiyyətinə düşmən münasibətdə olan:
a) ƏİQMT-nin üzvü olmaqda;
b) Antisovet təbliğat aparmaqda: Kolxoz quruluşuna böhtan atmaqda, kəndlilər içərisində kolxoz quruluşunun yararsız olduğunu söyləməkdə, kulakları müdafiə etməkdə, Sovet hakimiyyətinin süqut edəcəyinin labüd olacağını söyləməkdə;
c) üçxətli döyüşə yararlı lüləsikəsik tüfəng saxlamaqda.
İttiham şahid ifadələri, işdə adı əiqmt-nın üzvü olmaqda təqsirləndirilənlərin ifadələrində, üzləşmələrdə sübut olunmuşdur.
Təqsirləndirilən özünü əiqmt-nın üzvü olmaqda günahkar hesab edir. Bildirir ki, onda iki tüfəng (vintovka) olub, birini 1924-cü ildə könüllü olaraq təhvil verib, digərini müvəqqəti olaraq 1930-cu ildə banditizmə qarşı mübarizədə iştirak edəndə alıb, onu da təhvil verib”.
İttiham aktı XDİK rəhbərliyi tərəfindən təsdiq edildikdən sonra baxılması üçün Üçlüyə göndərilmişdir.
1938-ci il martın 9-da Azərbaycan SSR XDİK Üçlüyü işə baxmışdır. Onun qəbul etdiyi qərarla Alverdi Məşədi Məmmədoğlu əmlakı müsadirə edilməklə, ən ağır cəzaya –güllələnməyə məhkum edilmişdir (1,32).
Hökmün yerinə yetirilməsi haqqındakı aktdan çıxarışda onun aprelin 7-dən 8-nə keçən gecə yerinə yetirildiyi göstərilmişdir (1,33).
Məlumdur ki, keçən yüzilliyin 50-ci illərinin ikinci yarısından başlayaraq, günahsız yerə repressiyaya məruz qalanların üzərindən onlara verilmiş “xalq düşməni” adı götürülməyə başlanılmışdır.
Güllələnmiş şəxslərə bəraət verilməsi prosesindən Alverdi Məşədi Məmmədoğlu da kənarda qalmamışdı.
Azərbaycan SSR Nazirlər Soveti yanında DTK-nın müstəntiqi Bağırov Alverdi kişinin arxiv cinayət işini yenidən geniş, hərtərəfli, obyektiv araşdırmışdır (1,47).
Müstəntiq əvvəlcə cinayət işində şahid kimi ifadə vermiş adamları dindirmək qərarına gəlmişdir. Bunun üçün Ağdam rayonu Mərzili kənd sovetinə məktub göndərərək, həmin şahidlərin istintaqa gəlməsini təmin etməyi xahiş etmişdir. Məktuba cavab olaraq, kənd sovetindən göndərilən arayışda bildirilmişdir ki, şahid kimi dindirilməsi istənilən Yəhya Allahverdi oğlu Məmmədov 1956-cı ildə Martuni rayonunun Muğanlı kəndində vəfat etmişdir. Ədil Mahmud oğlu Vəliyevin isə uzaqda, yaylaqda olduğu bildirilmişdir. Bu səbəbdən, onun da deyilən vaxtda istintaqda şahid kimi ifadə verməsi mümkün olmamışdır.
1957-ci il noyabrın 26-da müstəntiq Bağırov İsmayıl Cəfər oğlu Hüseynovu şahid qismində dindirmişdir (1,51). O, 1938-ci il fevralın 16-da istintaqdakı ifadəsindən fərqli olaraq, bu dəfə təqsirləndirilənin əleyhinə heç bir söz söyləməmişdir.
Bütün bunlardan sonra, müstəntiq 1958-ci il 28 martın 28-də Alverdi kişinin arxiv cinayət işi haqqında geniş Arayış tərtib etmişdir. Sonda o, belə qərara gəlmişdir ki, işdə cinayət tərkibi olmağı üçün XDİK Üçlüyünün 9 mart 1938-ci il qərarı əsassızdır. Bu səbəbdən, cinayət işinə xitam verilməli, güllələnmə hökmü ləğv edilməli və ona bəraət verilməlidir.
Arxiv cinayət işi bu qərarla birlikdə, baxılması üçün Azərbaycan SSR Prokurorluğuna göndərilmişdir (1,61) . Prokurorluq işi araşdırmış, faktiki olaraq müstəntiq Bağırovun qərarını təkrarlayan qərar qəbul edərək, onu Azərbaycan SSR AM yanında cinayət işləri üzrə Məhkəmə Kollegiyasına göndərmişdir.
Prokurorluğun qəbul etdiyi qərarda əvvəlcə Üçlüyün 1938-ci il avqustun 9-da qəbul etdiyi ittiham aktı verilərək, göstərilmişdir ki, ittiham Alverdi Məmmədoğlunun şəxsi etirafı, Fərman Cavadoğlunun, Fətiş Hüseynoğlunun, Molla Mustafa Quliyevin, Yəhya Məmmədovun, Ədil Vəliyevin, İsmayıl Hüseynovun, Rəsul Hüseynovun istintaqda işgəncələr tətbiq edilməklə, qanun pozuntuları ilə alınmış ifadələrinə əsaslanmışdır.
“…XDİK Üçlüyünün qərarı aşağıdakı səbəblərdən ləğv edilir: Alverdi Məmmədoğlunun şəxsi etirafında onu əks-inqilabçı təşkilata Sərdarov Fətiş Hüseyn oğlunun cəlb etdiyini bildirib. Ancaq bu Sərdarov Fətiş Hüseyn oğlunun istintaqa ifadələrində təsdiqini tapmayıb.
Fərman Cavadoğlu, Fətiş Hüseynoğlu, Molla Mustafa Quliyev və Məmmədov Yəhyanın Allahverdiyev Alverdi Məmməd oğlunun əks-inqilabçı təşkilatın üzvü olması haqqındakı ifadələri onunla təkzib olunur ki, bu əks-inqilabçı təşkilatın işində adı rəhbər kimi keçən Seyid Rəsul Abbasov, Qoca Gözəlov və başqaları tam bəraət almışdır.
O cümlədən, Fərman Cavadoğlu, Fətiş Hüseynoğlu və Molla Mustafa Quliyevin ifadələri həm də onunla təkzib olunur ki, bu şəxslərin cinayət işlərinə xitam verilmiş, onlar da bəraət almışdır.
Şahid Hüseynov İsmayılın və Vəliyev Ədilin Allahverdiyev Alverdi Məmməd oğlunun anti-kolxoz, anti-sovet hərəkəti və sözləri barədə dedikləri təsdiqini tapmamışdır.
Hüseynov İsmayıl əvvəllər verdiyi ifadədən imtina etdi. O, Allahverdiyev Alverdi Məmməd oğlunun anti-kolxoz, anti-sovet fəaliyyəti barədə ona heç nə məlum olmadığını söylədi.
Yuxarıda deyilənləri, həmçinin SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətininin 19 avqust 1955-ci il qərarını əldə rəhbər tutub xahiş edirəm: Azərbaycan SSR XDİK Üçlüyünün 9 mart 1938-ci il tarixli qərarı ləğv edilsin və işdə cinayət tərkibi olmadığına görə xitam verilsin.”
1958-ci il avqustun 11-də Azərbaycan SSR Ali Məhkəməsi yanında Məhkəmə Kollegiyasının qapalı iclası keçirilərək qəbul etdiyi qərarda Alverdi kişiyə bəraət veriilmişdir.(1,63).
Arxiv cinayət işinin materiallarında diqqət çəkən sənədlərdən biri Azərbaycan SSR Ali Məhkəməsi tərəfindən verilən arayışdır. (1,64). Arayışda yazılmışdır ki, bəraət verilməsi haqqında qərar Allahverdiyev Alverdi Məşədi Məmməd oğlunun övladlarının ünvanı məlum olmadığına görə, onlara göndərilmədi. Eyni zamanda, ona bəraət verilməsi ilə bağlı övladlarından heç kim dövlət orqanlarına müraciət etməmişdir…”.
SONDA: bəzi siyasi münəccimlər deyirlər ki, məsələn, Filankəs filan vaxtı SSRİ- nin, yəni Sovet hökumətinin nə vaxtsa dağılacağını bildirmişdir… Mən fəxr edir və qürur hissi ilə deyirəm ki, mənim babam Allahverdiyev Alverdi Məmməd oğlu hələ 1936-38- ci illərdə demişdir ki, Sovet hökuməti tezliklə dağılacaqdır və bu barədə kolxozçular arasında təbliğat da aparmışdır. Erməni müstəntiq də onun bu hərəkətinə görə güllənməsinə hökm vermişdir!
Tarix isı heç kimi və heç nəyi unutmur! Allah Sizlərə rəhmət eləsin, Azərbaycan adına günahsız yerə güllələnən babalarımız!
Asif MƏRZİLİ
10.10.2024
