Bu səhər Hindistan və Pakistan sərhədində yenidən atəş səsləri eşidilib və vəziyyət son həddə qədər gərgindir. Tam silahlı münaqişəyə bir addım qalıb. Hazırkı böhran iki ölkə arasında münasibətlərin bütün çətin tarixində ən ciddi böhrana çevrildi və ən təhlükəlisi, bütün dünyanı nüvə fəlakəti ilə təhdid edir.
Tezadlar.az xəbər verir ki, bölgədə baş verənlər Kəşmirdən reportaj hazırlayan müxbir İşfaq Hüseyn Şahın məlumat yayıb.
Burada Pakistanın idarə etdiyi Kəşmirdə demək olar ki, bütün əhali, yüz minlərlə insan qonşu Hindistana etiraz etmək üçün küçələrə çıxıb. Onlar Narendra Modinin və digər hind siyasətçilərinin portretlərini yandırır və Yeni Dehlidən Pakistanı şirin sudan məhrum etmək planlarından dərhal imtina etməyi tələb edirlər. Rəsmilər bu hərəkətləri genişmiqyaslı müharibə aktı adlandırırlar.
“Bu, ədalətsiz oyundur, bu, ölkəmizin reputasiyasını ləkələmək kampaniyasıdır, iqtisadiyyatımıza və vətəndaşlarımızın həyatına zərbə vurmaq cəhdidir”,- Pakistanın xarici işlər naziri Məhəmməd İshaq Dar deyib.
Mübahisəli bölgədə atışma səsləri on kilometrlərlə eşidilir, ağır hərbi texnika yaxınlaşır. Hindistan-Pakistan sərhədində nüvə gücləri arasında böyük müharibə təhlükəsi yarandığından keçmiş və xidmətdə olan generallar hərəkətə keçməyə çağırır.
“Hindistan cavab verməlidir, gücünü nümayiş etdirməlidir. Təkcə danışmaq, terror aktının nəticələrini sıralamaq və irəliləmək kifayət deyil. Oraya, sərhədin o biri tərəfinə zərbə endirmək lazımdır ki, bunun effekti olsun, amma bizim hakimiyyət bunu etməyəcək”, – Hindistan ordusunun istefada olan generalı Qaqan Deep Bakşi deyir.
Pakistan və Hindistanın müdafiə büdcələri çox fərqlidir. Yeni Dehlinin hərbi xərcləri İslamabaddan on dəfə çoxdur, lakin nüvə başlıqlarının sayı baxımından iki güc, deyə bilərik ki, bərabərdir. Pakistanda 170, Hindistanda 180 nüvə başlığı var. Bu, onları yalnız Rusiya, ABŞ, Çin, Fransa və Böyük Britaniyadan qabaqlayır. Əgər Yeni Dehli və ya İslamabad nüvə silahından istifadə etmək qərarına gəlsələr, münaqişə bütün dünya üçün apokalipsisə çevrilmək riski daşıyır.
“Ən pis vəziyyətin eskalasiya ssenarisini təsəvvür edək. Təkcə ilk həftədə təxminən 20 milyon insanın öləcəyi təxmin edilir. Belə bir münaqişənin səbəb olduğu sonrakı nüvə qışı bütün dünyada iki milyarda qədər insanın ölümünə səbəb ola bilər. Vəziyyət həqiqətən də son dərəcə təhlükəlidir, lakin böyük dövlətlər gərginliyin azaldılmasını fəal şəkildə təşviq edəcəklər”, – politoloq, təqaüddə olan ABŞ ordusunun polkovnik-leytenantı Erl Rasmussen izah edib.
İki nüvə dövləti arasında münasibətlərin kəskinləşməsinə səbəb terror aktı olub; bir neçə gün əvvəl bir qrup şəxs mübahisəli Kəşmir əyalətində turistləri güllələyib. Hindistan hücumda Pakistanı günahlandırıb və cavab olaraq sərhəddəki yeganə keçid məntəqəsini bağlayıb, pakistanlılar üçün vizaları ləğv edib, ticarəti dayandırıb və ən əsası Hind çayının paylanmasına dair razılaşmanı imzalayıb.
“1960-cı il Hind-Pakistan müqaviləsi dərhal və Pakistanın terrorizmi dəstəkləməkdən dönməz şəkildə imtina etdiyinə dair aydın təminat verənə qədər ləğv ediləcək”, – deyə Hindistan xarici işlər nazirinin müavini Vikram Misri bildirib.
Hazırda çaydakı dörd qıfılın hamısı bağlıdır. Bu Pakistan üçün fəlakətdir: Hind çayı hövzəsi ölkənin kənd təsərrüfatı torpaqlarının 80%-ni su ilə təmin edir və elektrik stansiyaları ondan asılıdır. Lakin Hindistanın su ehtiyatları naziri artıq bəyan edib ki, digər arteriyalar, Jelamu və Çinaba da bağlana bilər, lakin bu, Hindistanın özünü də təhdid edir. Çayın axını təcili olaraq dəyişdirilməli olacaq, əks halda, su Kəşmir vadisini tamamilə basacaq. Racastan sərhəd əyaləti artıq hər il ölümcül daşqınlara məruz qalır.
Kəşmir sakinləri müharibədən əvvəlki vəziyyətdə yaşamağa çoxdan öyrəşsələr də, evakuasiya halında artıq nəqliyyat vasitələri hazırlayıblar. Burada 1947-ci ildən bəri müntəzəm olaraq ərazi münaqişələri yaranır. Hazırkı eskalasiya ən ciddilərdən biridir, lakin ekspertlər əmindirlər ki, münaqişə bu dəfə də çətin ki, dönüş nöqtəsinə çata bilməyəcək.
E.ŞİRİNOV
