O, uzun müddətdir davam edən münaqişəni həll edə biləcəkmi?
Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan Ukraynadakı münaqişənin həlli üçün vasitəçi olmağı təklif edib.
Xəbər verdiyimiz kimi, yaxın vaxtlarda Türkiyə liderinin rusiyalı həmkarı Vladimir Putinlə görüşü gözlənilir və Ərdoğan bu görüşdə danışıqlar aparan şəxs kimi öz xidmətlərini təklif etmək istəyir.
Türkiyədə mümkün danışıqlar
Putinin avqustun son həftəsində Türkiyəyə səfər edəcəyi və Ərdoğanla görüşəcəyi gözlənilir. Bu barədə Türkiyənin “Hürriyet” qəzeti öz mənbələrinə istinadən məlumat yayıb.
Prezidentlər Ukrayna mövzularından əlavə, iqtisadi məsələləri, turizmi və milli valyutalarda qarşılıqlı hesablaşmaları müzakirə edə bilərlər. Digər əsas mövzu Rusiyanın çıxdığı taxıl müqaviləsi olacaq.
Rusiyanın “RİA Novosti” agentliyi Ərdoğan administrasiyasındakı mənbələrinə istinadən yazıb ki, Türkiyə lideri Ukrayna münaqişəsinin həllində vasitəçilik etmək istəyir. Agentliyin həmsöhbətinin sözlərinə görə, Türkiyə davamlı atəşkəsə tez bir zamanda nail olmağı və danışıqlar masası arxasına əyləşməyi dəfələrlə müdafiə edib.
“Cənab Prezident bu gün bəlkə də yeganə dünya lideridir ki, Rusiya və Ukrayna liderlərinin səmimi etimadını qazanır, onlarla daim təmasda ola bilir, regionda sülhün bərqərar olması üçün hər şeyi edir”, - Ərdoğan administrasiyası bildirib.
Ərdoğan uğur qazanacaqmı?
Dövlət Dumasının Beynəlxalq Əlaqələr Komitəsi sədrinin birinci müavini Aleksey Çepa lenta.ru-ya müsahibəsində deyib ki, Ərdoğan uzun müddətdir Ukrayna üzrə danışıqlar aparan şəxs olmağa çalışır. Lakin bunda çətinliklər var, çünki sövdələşmə üzrə Rusiya qarşısında öhdəliklər yerinə yetirilməyib. Türkiyə də buna görə məsuliyyət daşıyır və bunu nəzərə almaq lazımdır.
“Bu, Ərdoğanın ilk belə təklifi deyil. Artıq Türkiyədə heç nə ilə bitməyən, daha doğrusu, Ukraynanın üzərinə götürdüyü öhdəlikləri yerinə yetirməməsi ilə yekunlaşan danışıqlar olub”, -Çepa deyib.
Rusiyalı parlamentari qeyd edib ki, Moskva istənilən sülh təşəbbüslərini dəstəkləyir. Amma hər iki tərəfin maraqlarını nəzərə almalıdırlar.
“Bununla belə, rəsmi deyil, əslində Rusiyanın maraqlarını nəzərə alan istənilən danışıqlar təşəbbüsləri alqışlanır”, - o əlavə edib.
Ərdoğanın uğurlu cəhdləri
Qeyd edək ki, Ərdoğan Moskva ilə Kiyev arasında müəyyən ünsiyyət qurmağa nail olub. Ən böyük uğur təbii ki, taxıl müqaviləsidir.
Ukrayna taxılının Qara dəniz vasitəsilə ixracı imkanları ilə bağlı danışıqlar 2022-ci ilin yayında başlayıb. Daha sonra Ərdoğan bunu ərzaq böhranının həlli kimi açıqladı.
Lakin nəticədə Rusiya qarşısında öhdəliklər yerinə yetirilməyib. İndi Ərdoğan Moskvanın çıxdığı taxıl müqaviləsini bərpa etməyə çalışır.
“Avqustda ümid edirəm ki, biz cənab Putinlə görüşəcəyik. Biz ölkəmizi il yarımdır davam edən müharibənin mənfi nəticələrindən qorumağa çalışırıq”, - Ərdoğan deyib.
Daha sonra Kreml bildirib ki, indiyədək iki ölkə liderlərinin görüşünün mümkünlüyü ilə bağlı əminlik yoxdur.
Həmçinin, Ərdoğan dəfələrlə tərəflər arasında əsir mübadiləsində danışıqlar aparıb. İyulun əvvəlində o, bu mövzuda həm Putin, həm də Ukrayna prezidenti Vladimir Zelenski ilə danışdığını bildirib.
E.ŞİRİNOV
