Bu barədə Türkiyədən «Təzadlar»a məlumat verən KASSAK və USSAM İdarə Heyətinin sədri Salih Kurt bildirdi ki, “Qəzzada böhran və Yaxın Şərqdə regional nizamlama problemləri” adlı beynəlxalq konfransda
həm hazırkı böhranı aradan qaldırmaq, həm də problemin uzunmüddətli siyasi həllinə nail olmaq üçün Avropa və Körfəz Əməkdaşlıq Təşkilatı ölkələrinin ata biləcəyi addımlar araşdırılıb. İlk açılış nitqi ilə İspaniyanın Səudiyyə Ərəbistanı Krallığındakı səfiri Xorxe Hevia çıxış edib. Sessiyada çıxış edənlər arasında Körfəz Əməkdaşlıq Şurasının siyasi məsələlər və danışıqlar üzrə baş katibinin müavini Dr. Abdel Aziz Hamad Aluwaisheq, Körfəz Araşdırmalar Mərkəzinin sədri Dr. Əbdüləziz Sager, mərkəz sədrinin müşaviri Senen Florens, IEMed - Avropa Aralıq Dənizi İnstitutunun baş icraçı direktoru, Barselona Beynəlxalq Əlaqələr Mərkəzinin (CIDOB) direktoru Dr. Pol Morillas, Barselona Beynəlxalq Əlaqələr Mərkəzinin prezidenti Dr. Maria Luisa Fantappie, eləcə də KASSAK və USSAM İdarə Heyətinin sədri Salih Kurt iştirak etmişlər.
***
Beynəlxalq sessiyada iştirak edən KASSAK və USSAM İdarə Heyətinin sədri Salih Kurt «Təzadlar»a bunları söylədi:
- Oturumun moderatörlüğünü GRC Araştırma Direktörü Dr. Christian Koch yaptı. Acil bir ateşkes için gereken eylemler konusunda uluslararası bir fikir birliği olmamasına rağmen, konuşmacılar insani krizin hafifletilmesi ve uluslararası insani hukuka uyulmasının sağlanması için acil bir ihtiyaç olduğunu savundu. Bu alanda, Avrupa'nın savaşı sona erdiren diplomatik çabalardaki rolü, Avrupa'nın jeopolitik bir aktör olarak öneminin bir kısmını geri kazanması açısından da önemli görülmüştür. Webinar sırasında, Filistin devletini tanıyan bir Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi kararı için bastırmak, Batı Şeria'daki İsrailli yerleşimci şiddetini yaptırımlarla ele almak ve Batı dışındaki diğer ülkeleri Filistin'in tanınmasına yönelik harekete dahil etmek gibi çeşitli önerilerde bulunuldu. Avrupa ve KİK'in, örneğin uluslararası bir barış konferansı yoluyla, daha geniş bir stratejik vizyon yaratmak için çabalarını nasıl koordine edebileceği üzerinde duruldu. Konuşmacılar, KİK ve AB'yi kapsayan bu tür ortak çabaların mevcut tartışmaların ileriye taşınmasında yapıcı bir rol oynayabileceğine dair ihtiyatlı bir iyimserlik ifade ettiler.
KİK perspektifinden bakıldığında, ateşkesin derhal ve sürdürülebilir olması gerektiği ve Gazze'deki insanların içinde bulunduğu olağanüstü koşullar göz önüne alındığında, savaşın herhangi bir bahane altında devam etmesine izin verilemeyeceği vurgulanmıştır. İsrail-Filistin müzakerelerinin yanı sıra Gazze'nin gelecekte nasıl yönetileceğinin belirlenmesinde kilit nokta, buna Filistinlilerin kendilerinin karar vermesi ve uluslararası toplumun Filistin ulusal birliği bağlamında varılacak her türlü kararı desteklemesi gerektiğidir. KİK için Filistin Yönetimi, Filistinlilerin meşru temsilcisi olarak görülmektedir. Ayrıca Arap Barış Girişimi, barış sürecini yeniden canlandırmanın yollarını araştırmak için bir platform olarak görülmektedir. Olası bir siyasi süreçte ilerleme kaydedilmesini engelleyen zorluklar arasında Başbakan Netanyahu hükümetinin iki devletli çözüme karşı çıkan tutumu ve paradoksal bir şekilde İran İslam Cumhuriyeti hükümeti ve onunla bağlantılı retçi cephe yer almaktadır. Birlikte ele alındığında, bunun bölgesel yansımaları ve daha geniş Orta Doğu bölgesi için sonuçları vardır. Örneğin, uluslararası gemilere yapılan saldırılar ve Husi milislerin çabaları Yemen'deki barış sürecini şimdiden sekteye uğratmıştır.
Vurgulanan bir diğer zorluk da AB üyesi ülkelerin krize ilişkin farklı tutumlarıydı. Yedi aydır devam eden çatışmanın Avrupa üzerindeki doğrudan etkilerinin, Avrupa toplumu içinde artan sosyal kutuplaşma ile görünür hale geldiği kaydedildi. Genel olarak, Avrupa tarafında vurgulanan önemli eksikliklerden biri, Avrupa'nın çatışmanın bütününü ele almak yerine, Kızıldeniz'in güvenliği ve Lübnan'daki gerilim ve siyasi yayılma gibi çatışmanın farklı yan etkilerine odaklanmasıydı. Avrupa'nın çatışmayı sona erdirmek için daha geniş bir stratejik yaklaşım benimsemesinin daha iyi olacağı savunuldu. Gazze'deki Kriz ve Orta Doğu'da Bölgesel Düzenin Zorluğu Webinarı 2 Genel olarak, oturumda politika değerlendirmeleri için çeşitli öneriler ortaya konmuştur:
- Gazze'deki kriz, Avrupa'nın Gazze'deki savaşı sona erdirmeye ve bölgede istikrarı desteklemeye odaklanarak jeopolitik öneminin bir kısmını geri kazanması için bir fırsattır.
- Uluslararası Barış Konferansı fikri, İspanya gibi Avrupa ülkelerinin bu konsepti geliştirmesiyle ilerletilebilir.
- Avrupa Birliği, KİK ülkeleriyle birlikte çalışarak bölgede iki devletli çözümün tek uygulanabilir siyasi çözüm olduğunu savunan ittifaklar kurmalıdır.
- Filistin Yönetimi daha fazla itibarsızlaştırılamayacağı için Gazze'de meşru bir Filistin Yönetimi için uluslararası destek gereklidir. Buna AB'nin Filistin devletinin inşasına yönelik siyasi sürece katılımı da dahildir. • BM Güvenlik Konseyi kararlarını veto etmeyi durdurması için ABD'ye baskı yapılması, siyasi bir çözüme ulaşılmasına yardımcı olmak için P5'in rolünün yeniden düzenlenmesi ve BM çok taraflı sistemi içindeki tüm kaldıraçların kullanılması düşünülmelidir.
- AB ve KİK'teki araştırma merkezleri bir araya gelmeli ve durumun stratejik görünümü hakkında, her iki taraftaki yetkililere de sunulabilecek ortak bir yayın(lar) hazırlamalıdır. Konferansa KASSAK & USSAM Kurulu Başkanı olarak ben Salih Kurt da katılım sağladım.
- Körfez ülkeleri, Körfez Araştırma Merkezi (GAZZE) toplantısında Uluslararası Savaş Suçları Araştırma Mahkemeleri çalışmaları için Türkiye'ye ve ben Başkan Salih Kurt'a teşekkür edildi…
***
Artıq dünya ölkələri bölgədə baş verən bu müharibəyə dair sərt mövqeylərini bildiriblər. İnanmağa dəyər ki, tezliklə qan tökülməsinin qarşısı alınacaq, insanlar qaçqın və köçkün düşməyəcək, sülh və barış bölgəyə hakim kəsiləcək.
A.Məmmədli
Konfransı aşağıdakı videobölümdə izləmək olar:
