Dünya bazarında buğdanın qiyməti son altı ayda ən böyük sıçrayışı göstərib. Bu, Moskvanın Kremlə hücum edən iki pilotsuz təyyarəni vurduğunu elan etməsi ilə əlaqədar Qara dənizdə gərginliyin artması fonunda baş verib.
Qiymət artımı Ukraynanın Qara dəniz vasitəsilə kənd təsərrüfatı məhsullarını ixrac etdiyi gələcək “taxıl dəhlizi” üçün çətin vaxta təsadüf edib.
Tezadlar.az Bloomberg-ə istinadən xəbər verir ki, mayın 5-də Türkiyə, Rusiya və Ukrayna müdafiə nazirlərinin müavinləri Moskvada deyildiyi kimi, mayın 18-də başa çatacaq “taxıl müqaviləsi”nin uzadılmasını müzakirə edəcəklər.
Agentlik xatırladır ki, sazişlər çərçivəsində 2022-ci ilin iyul ayının sonundan etibarən Ukraynadan dünya bazarına təxminən 30 milyon ton taxıl ixrac edilib, əsas istiqamət Çin, ikinci yerdə İspaniya və Türkiyə olub. Qarğıdalı tədarükü yükün təxminən yarısını, buğda isə dörddə birini təşkil edir.
Gərginliyin artması qlobal buğda bazarında əməliyyatların artmasına təkan vermək üçün kifayət etdi. Bundan əvvəl, dünya buğdasının çox hissəsinin yetişdirildiyi şimal yarımkürəsində əlverişli məhsul perspektivləri fonunda onun qiymətləri son iki ilin minimum səviyyəsinə düşüb.
Farm Futures analitiki Jacqueline Holland elektron poçtla dron hücumu qlobal buğda tədarükü ilə bağlı narahatlığı təzələdi və treyderlər arasında son qiymət endirimlərinin çox uzağa getdiyinə dair narahatlıqları artırdı.
Çikaqo buğda fyuçersləri 1,2% artaraq buşel üçün 6,475 dollar olub. Bir gün əvvəl qiymətlər 5% artdı. Qarğıdalı qiymətləri cümə axşamı günü 0,3% azalıb, soya isə faktiki olaraq dəyişməyib.
"Taxıl Müqaviləsi" - nəyi bilmək lazımdır?
2022-ci ilin iyulunda Türkiyənin vasitəçiliyi ilə Rusiya və Ukrayna Birləşmiş Millətlər Təşkilatı ilə Ukraynanın kənd təsərrüfatı məhsullarının Qara dənizdən ixracını bərpa etmək üçün ayrı-ayrı sazişlər imzaladılar. BMT və Türkiyə müqavilənin qarantı oldu.
Rusiya Federasiyası Qara dənizi blokadaya aldıqdan sonra, tammiqyaslı müharibə başlayandan taxıl ixracı dayandırılıb.
Müqavilə 2022-ci ilin noyabrında və 2023-cü ilin martında uzadılıb.
Lakin martın 20-də Rusiya Qara dənizdə gəmilərin yoxlanılmasına mane olmaqla Ukraynanın kənd təsərrüfatı məhsullarının ixracını faktiki olaraq dayandırıb.
Aprelin 25-də Rusiya Federasiyası Ukraynanı Qara dəniz donanmasının Sevastopoldakı bazalarına və Krımın mülki infrastrukturuna hücumda ittiham edərək, “taxıl müqaviləsi”nin həyata keçirilməsinə mane ola biləcəyini bildirib.
Mayın 3-nə keçən gecə dronlar Kremlin ərazisinə hücum edib. Rusiya Federasiyası Prezidentinin administrasiyası bildirib ki, bu yolla Ukrayna guya Vladimir Putinin həyatına qəsd edib.
Prezident Vladimir Zelenski Ukraynanın bu hücumda iştirakının olmadığını bildirib.
E.ŞİRİNOV
