Əfqanıstan 1919-cu ilin 19 avqustunda Böyük Britaniyadan müstəqillik almışdır.
Başıbəlalı Əfqanıstan
Əfqanıstan Mərkəzi Asiya, Hindistan yarımadası və Yaxın Şərq qovşağında strateji mövqedə oturmağın xoşbəxtliyini yaşayır. Dağlıq ərazilərə və hiddətlə müstəqil sakinlərə baxmayaraq, ölkə tarixi boyunca bir müddət sonra işğal edilmişdir.
Əfqanıstan Şərqlə Qərbə qovuşan maraqlı, lakin şiddətlə dolu bir ölkədir.
Əfqanıstan hökuməti
Əfqanıstan Prezident tərəfindən idarə olunan bir İslam Respublikası idi. Belə ki, Əfqanıstan prezidentləri ən çox 5 illik müddətə xidmət edə bilər. Əşrəf Qani 2014-cü ildə seçildi. Əvvəlki prezident Hamid Karzai iki dəfə prezident seçilib.
Milli Məclisi 249 nəfərdən ibarətdir.
Ali Məhkəmənin 9 məhkəmə sədri prezident tərəfindən 10 il müddətinə təyin edilir.
Əfqanıstan əhalisi
Əfqanıstan əhalisinin sayı 32,6 milyona çatacaq.
Əhalinin yüzdə 42 %-i Puştundur . Taciklər 27 faiz, Hazarasдфк 8 faiz, Özbəklər 9 faiz, Aimaks 4 faiz, Türkmənlər 3 faiz və Baluçi 2 faiz təşkil edir. Qalan 13 faizi Nuristan, Kizibaşi və digər etnik qruplardır.
Orta yaş həddi həm kişilər, həm də qadınlar arasında 60 ildir.
Uşaq ölümü səviyyəsinə görə (1000 doğulan uşaqdan 115-i ölür) dünyanın ən geridə qalan ölkələrindədir.
İndi son günlər talibanların demək olar ki, bütün Əfqanıstanda hakimiyyəiti ələ keçirməsi, ölkə prezidenti Əşrəf Qaninin ölkəni tərk etməsi, talibanların ölkədəi islam əmirliikləri quruluşu yaratmaları fonunda Müstəqillik Gününün qeyd edilməsi sual altındadır. Dünən verilən xəbərə görə, ölkəınin paytaxtında əhali taliban hərəkatına etirazını bildirmək üçün küçələrə çıxmış, lakin talibanlar etirazçılara atəş açmış, ölən və yaralananlar var. Bir sözlə, Əfqanıstanda vəziyyət çox gərgindir. Ölkənin gələcək taleyinin necə olması da sual altındadır. Hələ keçən əsrdə, 1979-89 illər ərzində keçmiş SSRİ-nin hərbi təcavüzünə, daha sonra isə 20 il ərzində ABŞ-ın hərbi müdaxiləsinə məruz qalmış Əfqanıstanda bu gün də talibanların təcavüzü ilə üzləşib və qeyd etdiyimiz kimi, ölkədə siyasi vəziyyət son dərəcə gərgindir.
Hər il 19 avqustda Müstəqillik Gününü qeyd edən Əfqanıstan, çox güman ki, bu il bu bayramı qeyd edə bilməyəcək. Çünki hər saat qorxulu xəbərlər gəlməkdədir.
İstənilən halda, 19 avqust Əfqanıstanın bayramıdır və inanırıq ki, müdrik, ölkənin gələcəyini sual altında qoymayan düzgün qərarlar qəbul ediləcək və Əfqanıstan ərazisində sülh,əmin-amanlıq hökm sürəcək.
Şakir QURBANOV
