Kahinlər haqqında
Bir gün Zərdüşt şagirdlərinə bir işarə verdi və onlara bu sözləri söylədi:
“Budur, kahinlər mənim düşmənlərim olsalar da, siz onların yanından səssizcə, qılınclarınızı endirərək keçirsiniz!
Onların arasında qəhrəmanlar da var, amma onların çoxu çox əziyyət çəkib və buna görə də başqalarına əziyyət vermək istəyirlər.
Onlar zalım düşməndirlər və onların təvazökarlığından daha qisasçı heç nə yoxdur. Onlara hücum edən asanlıqla murdarlanır.
Amma mənim qanım onların qanına bağlıdır və mən istəyirəm ki, qanım onların qanında şərəflənsin”.
Onlar Zərdüştün yanından keçəndə Zərdüştü kədər bürüdü, amma o tez bir zamanda özünü ələ alaraq kədəri özündən uzaqlaşdırıb dedi:
Bu kahinlərə yazığım gəlir. Onlar mənim üçün iyrəncdirlər. Amma onlar rast gəldiyim pis insanlardan daha az pisdirlər.
Mən əzab çəkirəm və onlarla birlikdə əziyyət çəkmişəm. Onlar mənim üçün damğalıdırlar. Xilaskar adlandırdıqları adam onları zəncirlədi.
Saxta dəyərlərin və çılğın sözlərin buxovlarında qalanlar! Ah, kaş kimsə onları bu xilaskarın əlindən qurtara bilsəydi!
Dəniz onları hər tərəfə atanda onlar adaya heç vaxt yaxınlaşa bilməyəcəklərini düşünürdülər, amma o, yatmış bir əjdaha idi!
Yalan dəyərlər və ağılsız sözlər fani insanlar üçün ən pis əjdaha idi. O, taleyi uzun müddət yatmış vəziyyətdədir və onları gözləyir.
Nəhayət o, oyanır, güdür, üzərində ev tikən hər şeyi yeyir və udur.
Oh, bu kahinlərin özləri üçün tikdikləri bu evlərə baxın! Onlar bu mağaralarını kilsə adlandırırlar.
Oh, bu saxta işıq, bu boğucut hava! Burada ruh yüksəkliyə ucalmağa cəsarət etmir!
Çünki onların inamı belə buyurur: “Ey günahkarlar, pilləkənləri diz çökərək qalxın!”
Həqiqətən də, mən həyasızı onların utancının və hörmətinin əyri gözlərindən daha çox görməyə üstünlük verirəm!
Bu tövbə mağaralarını və pilləkənlərini özü üçün kim yaratdı? Məgər onlar açıq-aydın səmadan gizlənmək və utanmaq istəyənlər deyildilərmi?
Ürəyimi yalnız aydın səma dağılmış damların yaxınlığındakı otlara və al-qırmızı xaşxaşlara baxandan sonra Allahın məskəninə çevirəcəyəm.
Onlar özlərinə zidd və iztiraba səbəb olanı Allah adlandırırdılar. Həqiqətən də, onların ibadətində çoxlu qəhrəmanlıq var idi!
Və onlar öz Allahını bir insanı çarmıxa çəkməkdən başqa yolla sevməyi bilmirdilər!
Onlar cəsədlər kimi yaşamağı düşünür və meyitlərinə qara paltar geyindirdilər. Mən onların çıxışlarında tabutdan gələn üfunət iyini hiss edirəm.
Onların yaxınlığında kim yaşayırsa, o, şirin bir xəyal aləmində öz mahnısını oxuyan qurbağa olan qara gölməçələrin yaxınlığında yaşayır.
Onlar mənə ən yaxşı mahnılar oxumalıdırlar ki, mən onların xilaskarına inanmağını öyrənə bilim. Onun şagirdləri azad görünməli idilər!
Onları çılpaq görmək istərdim.Çünki tövbəni yalnız gözəllik təbliğ etməlidir. Amma kəfənlənmiş bu kədər kimi inandıracaq!
Həqiqətən də, onların xilaskarları azadlıqdan və azadlığın yeddinci səmasından gəlməyiblər! Onların özləri heç vaxt idrak xalçalarını gəzməyiblər!
Bu xilaskarların ruhu dəliklərdən ibarət idi.Və onlar Allah adlandırdıqları ağılsızlığı, tıxacıı bu deşiklərdə yerləşdirdilər.
Onların ruhları mərhəmətlərində boğuldu və bu mərhəmətdən qürrələndilər, amma nəticədə böyük ağılsızlıqları üzə çıxdı.
Onlar qəzəblə və qışqıra-qışqıra sürülərini öz yolları ilə qovur və düşünürdülər ki, gələcəyə yalnız bir yol aparır! Bu, çobanların özləri də qoyun idilər!
Çobanların düşüncələri dar, ruhları isə geniş idi. Amma, qardaşlarım, indiyədək ən geniş ruhlar necə də kiçilmiş görünüblər!
Onlar getdikləri yolu qana boyadılar və onların ağılsızlıqları həqiqətin qanla sübut olunduğunu öyrətdi.
Lakin qan, həqiqətin ən pis şahididir. Qan ən saf təlimi dəlilik dərəcəsinə gətirir və ürəklərin nifrəti həddinə qədər zəhərləyir.
Və kimsə öz təliminə görə özünü oda-alova atırsa, bu nəyi sübut edir? Amma insanın təlimi öz yanmasından irəli gəlirsə, bu tam başqa məsələdir!
Dolğun bir ürək və soyuq bir baş – onların qarşılaşdığı yerdə “xilaskar” adlandırılan bir qasırğa yaranır.
Həqiqətdə isə xalqın xilaskar adlandırdığı insanlardan daha böyük və daha yüksək insanlar var idi. Bu qasırğalar hər şeyi özünün ardınca aparırdı!
Siz isə, qardaşlarım, azadlığa gedən yolu tapmaq istəyirsinizsə, bütün xilaskarlardan xilas olmalısınız!
Fövqəlinsan heç vaxt olmayıb! Mən həm ən böyük, həm də ən kiçik insanı çılpaq gördüm.
Onlar həddindən artıq bir-birlərinə bənzəyir. Və mən onların ən böyüyünün belə həddindən artıq fövqəlinsan olduğunu aşkar etdim.
Zərdüşt belə dedi.
Fəzilətlilər haqqında
Göy gurultusu və göy atəşi ilə yuxulu və yuxulu hisslərə danışmaq lazımdır.
Ancaq gözəlliyin səsi sakit danışır. O yalnız ən həssas ruhlara siraət edir.
Sipərimin qalxanı bu gün sakitcə titrədi və güldü. Bu müqəddəs gülüş və gözəllik titrəməsidir.
Bu gün mənim gözəlliyim sizə güldü, ey fəzilətlilər. Mən onun səsini eşitdim: “Daha çox istəyirlər ki, onların əvəzi ödənilsin!”.
Siz hələ onun əvəzinin ödənilməsini istəyirsiniz, ey fəzilətlilər! Fəzilət üçün ödəniş, yer üçün cənnət, bu gününüz üçün əbədiyyət almaq istəyirsiniz?
İndi siz mənə qəzəblənirsiniz. Çünki mən öyrədirəm ki, mükafat verən yoxdur? Doğrudan da, mən hətta fəzilətin öz-özünə mükafatı olduğunu öyrətmirəm.
Ah, mənim dərdim budur: mükafat və cəza məkrli şəkildə hər şeyin əsasına - hətta ruhunuzun təməlinə də qoyulub, ey fəzilətlilər!
Amma mənim sözüm qaban dişi kimi sizin ruhunuzun bünövrəsini şumlayır. Mən sizin üçün xış adlandırılmaq istəyirəm.
Vəqfinizin bütün gizli şeyləri üzə çıxmalıdır. Siz günəşin altında üzülmüş,əldən düşmüş halda uzananda, yalanlarınız həqiqətinizdən ayrılacaq.
Çünki sizin həqiqətiniz budur: qisas, cəza, mükafat və intiqam kimi sözlərin çirkliliyindən daha təmizsiniz.
Ana öz övladını sevdiyi kimi, siz də öz fəzilətinizi sevirsiniz. Amma nə vaxt eşidilib ki, ana sevgisi üçün ödəniş istəsin?
Fəzilətiniz ən qiymətli Mənliyinizdir. Sizdə bir üzük hərisliyi var. O, özünü bir daha dəf etmək üçün dönə-dönə fırlanır.
Fəzilətinizin hər bir hərəkəti sönmüş bir ulduza bənzəyir. O, həmişə işıq saçaraq hərəkətdə, yoldadir. Görəsən o, daha nə vaxt yolda olmayacaq?
Beləcə, əməl artıq başa çatmış olsa belə, fəzilətinizin işığı hələ də yoldadır. Qoy o hətta sönsün və unudulsun. Amma onun nurunun şüası hələ işıq saçır və o, daima hərəkətdədir.
Qoy fəzilətiniz kənar, dəri, örtük kimi şeylər yox, sizin “Özünüz” olsun. Bu, ruhunuzun təməlindən gələn həqiqətdir, ey fəzilətlilər!
Amma elələri də var ki, onlar üçün fəzilət qamçı zərbəsi altında qıvrılır və siz onların fəryadını çox eşitmisinz!
Elələri də var ki, öz qüsurlarının tənbəl halını fəzilət adlandırır və nifrət və həsəd aparma ayaqlarını uzadır, “ədalət”ləri də yuxudan oyanıb yuxulu gözlərini ovuşdurur.
Aşağı düşənlər də var: onları cinləri aşağı salır. Ancaq nə qədər aşağı düşsələr də, gözləri və Allaha olan şəhvətləri daha parlaq yanır.
Ah, belə bir fəryad qulaqlarınıza çatdı, siz ey fəzilətlilər: “Mən olmayan şey mənim üçün Allah və fəzilətdir!”
Elələri də var ki, dərəyə daş daşıyan arabalar kimi çətinliklə, cırıltı səslə hərəkət edir, ləyaqətdən, fəzilətdən çox danışır və öz yüyənlərini fəzilət adlandırırlar!
Elələri də var ki, hər gün qurulan saata bənzəyir. Onlar öz tik-takını edir və onun fəzilət adlandırılmasını istəyirlər.
Həqiqətən, bu saat məni əyləndirir. Harada belə bir saat tapsam, onu lağa qoyuram. O, hələ mənim üçün çox cingildəməlidir!
Digərləri cüzi bir ədalətlə fəxr edir və onun adı ilə cinayət törədir. Ona görə də dünya onların ədalətsizliklərində boğulur.
Ah, onların dilində “fəzilət” sözü necə də pis səslənir! Və onlar “Biz birlikdə haqlıyıq” deyəndə “Biz qisas almaqda haqlıyıq!” kimi səslənir.
Onlar öz fəzilətləri ilə düşmənlərinin gözünü tökmək istəyir. Onlar yalnız başqalarını alçaltmaq üçün özlərini ucaldır.
Amma yenə də elələri var ki, bataqlıqda oturub “Fəzilət bataqlıqda sakit oturmaq deməkdir” deyir.
Biz heç kimi dişləmirik və dişləmək istəyənlərdən qaçır və hər şeydə mütiliyimizə sadiq qalırıq”.
Amma yenə də elələri var ki, jestləri sevir və düşünürlər ki, fəzilət jestlərin bir növüdür.
Onların dizləri həmişə bükülür, əlləri isə fəziləti tərifləyir, lakin ürəkləri bundan heç nə bilmir.
Amma “Fəzilət zəruridir” kəlməsini fəzilət hesab edənlər də var, lakin ürəklərində yalnız polisin zərurətinə inanırlar.
İnsanlarda yüksəkliyi görə bilməyən bir çoxları isə onları çox yaxından görəndə fəzilət adlandırırlar. Beləliklə, onlar pis gözlərini fəzilət adlandırırlar.
Bəziləri öyrənmək və doğru yolu tutmaq istəyir və bunu fəzilət adlandırırlar. Başqaları isə hər şeydən imtina etmək istəyir və bunu da fəzilət adlandırırlar.
Beləliklə, demək olar ki, hər kəs fəzilətdə iştirak etdiyinə inanır. Və hər kəs ən azı “xeyir” və “şərin” bilicisi olmaq istəyir.
Amma Zərdüşt ona görə gəlmədi ki, bütün bu yalançılara və axmaqlara “Fəzilət haqqında nə bilirsiniz axı!” desin.
Ancaq dostlarım, axmaqlardan və yalançılardan öyrəndiyiniz köhnə sözlərdən yorulmağınız üçün;
“Mükafat”, “intiqam”, “cəza”, “ədalətdə qisas” sözlərindən yorulmaq;
“Filan hərəkət yaxşıdır, çünki təmənnasızdır” deməkdən yorulmadığınız üçün.
Ah, dostlarım! Ana övladda əks olunduğu kimi, qoy sizin Mənliyiniz də əməldə əks olunsun. Bu, sizin fəzilət haqqında sözünüz olmalıdır!
Həqiqətən, mən sizdən yüzlərlə söz və fəzilətinizin ən əziz oyuncaqlarını aldım. İndi isə siz mənə uşaqlar hirsləndiyi kimi hirslənirsiniz.
Onlar dəniz kənarında oynayırdılar və birdən bir dalğa gəldi və onların oyuncaqlarını yuyub apardı.İndi onlar ağlayırlar.
Ancaq eyni dalğa onlara yeni oyuncaqlar gətirməli və qarşılarına yeni, rəngbərəng balıqqulaqları səpməlidir!
Beləliklə, onlar təsəlli tapacaqlar. Və onlar kimi, siz də, mənim dostlarım, təsəllinizi-yeni,rəngbərəng balıqqulaqlarınızı almaqla tapacaqsınız!
Zərdüşt belə dedi.
(Ardı var)
Tərcümə etdi: Şakir QURBANOV
