Rəsmi Moskva və Tehran ölkələrin iqtisadiyyatlarına Qərbin təzyiqləri və onların SWIFT banklararası sistemindən ayrılması səbəbindən banklararası əməliyyatlar üçün bank sistemlərini birləşdirməyə qərar verdilər.
Tezadlar.az Reuters-ə istinadla bildirir ki, İran və Rusiya banklararası kommunikasiya və köçürmə sistemlərini ticarət və maliyyə əməliyyatlarını artırmaq üçün sistemi əlaqələndiriblər, çünki həm Tehran, həm də Moskva Qərbin sanksiyalarından ciddi əziyyət çəkir. Məsələ ondadır ki, Vaşinqtonun Tehranın dünya qüdrətləri ilə 2015-ci ildə imzaladığı nüvə sazişindən imtina etməsi səbəbindən 2018-ci ildə ABŞ-ın İrana qarşı sanksiyaları bərpa edilib, bundan sonra İranın Belçikanın əsas beynəlxalq bank fəaliyyəti nöqtəsi olan SWIFT ilə əlaqəsi kəsilib. Oxşar məhdudiyyətlər 2022-ci ilin fevralında Rusiyanın Ukraynaya müdaxiləsindən sonra bəzi Rusiya banklarına da tətbiq edilib. İran Mərkəzi Bankının sədr müavini Möhsün Kərimi "Fars" xəbər agentliyinə deyib: "İran bankları artıq SWIFT-dən ayrılıb. İndi Rusiya bankları ilə akkreditivlər, köçürmələr və ya zəmanətlər açmaq üçün istifadə edilə bilər".
Rusiya Mərkəzi Bankı bazar günü imzalanan sazişi şərh etməkdən imtina etsə də, Kərimi xarici bankların adlarını açıqlamadan “təxminən 700 Rusiya bankı və 13 müxtəlif ölkədən 106 qeyri-rus bankının bu sistemə qoşulacağını” bildirib. İran Mərkəzi Bankının rəhbəri Məhəmməd Fərzin bu addımı alqışlayıb. “İranla dünya arasında maliyyə kanalı bərpa olunur”, o, tvittir-də yazıb. Ukraynada müharibə başlayandan bəri Tehran və Moskva sıx ikitərəfli əlaqələr qurmağa çalışır.
Bu arada Rusiya Çindən yan keçərək İranın ən böyük investoru olub. Ötən il fevralın sonunda Moskvanın Ukraynaya müdaxiləsindən sonra İran və Rusiya əlaqələri əhəmiyyətli dərəcədə gücləndirilib. Tehran rusları Ukraynanın mülki infrastrukturunu vurmaq üçün istifadə etdikləri hücum pilotsuz təyyarələri ilə təmin edir. Ruslar da İranı raketlərlə təmin etməyi düşünür.
Xatırladırıq ki, son 3 gündə İranın hərbi zabodu, eləcə də SEPAH-ın mərkəzi qərərgahı "gözəgörünməz" dronlarla raket atəşinə tutulub, partlayış və yanğınlar baş verib. İran həyəcan içindədir.
A.Məmmədli
