Politoloq və ərəbşünas Andrey Çupriqin “Rambler” ilə söhbətində Türkiyədə keçirilən və müxalifətin qalib gəldiyi bələdiyyə seçkilərinin nəticələrini şərh edib, həmçinin Ankaranın Moskva ilə gələcək əməkdaşlığının perspektivləri və Türkiyə lideri Rəcəb Tayyib Ərdoğanın onun siyasi varisini hazırlaması ilə bağlı sualları cavablandırıb.
Xəbər verildiyi kimi, Türkiyədə keçirilən bələdiyyə seçkilərində müxalifət hakim partiyaya qalib gəlib. İlkin məlumatlara görə, Cümhuriyyət Xalq Partiyasının namizədləri İstanbul və Ankaranın ən böyük şəhərlərini qoruyub saxlayırlar. İndi isə ölkənin üçüncü böyük şəhəri İzmirdə və ölkənin daha 16 şəhərində müxalifət bələdiyyə sədrləri seçilib. Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan seçki məntəqələri bağlandıqdan sonra tərəfdarları qarşısında çıxış edərək bildirib ki, onun partiyası ölkə boyu “yüksəkliyi itirib”, lakin hakimiyyət xalqın iradəsini qulaqardına vura bilməz.
Ekspert qeyd edib ki, Türkiyədə müxalifət qüvvələrinin nümayəndələrinin bələdiyyə seçkilərində qalib gəlməsini ölkə iqtisadiyyatında vəziyyətin pis olması, Türkiyədə isə hakim Ədalət və İnkişaf Partiyasının məğlubiyyəti fonunda siyasi vektorların dəyişməsi ehtimalı azdır.
Fakt budur ki, ölkənin iri şəhərlərində keçirilən bələdiyyə seçkilərinin nəticələri iqtisadiyyatdakı vəziyyətlə bağlıdır. On ildir ki, Türkiyə iqtisadiyyatının kifayət qədər acınacaqlı vəziyyətdə olması çoxdan heç kimə, o cümlədən Ərdoğanın özünə sirr deyil. Bundan əlavə, Türkiyə 2023-cü ilin fevralında baş verən böyük zəlzələdən hələ də özünə gələ bilmir. Və onsuz da Ərdoğan, yeri gəlmişkən, böyük çətinliklə qalib gəldiyi son prezident seçkilərinə gedəndə onun üçün ən böyük problemin xarici iqtisadi vəziyyət olacağı aydın idi. Ona görə də xatırladığımız kimi, seçkilərdən sonra iqtisadi bloku dəyişdi, Mərkəzi Bankı əsas məzənnəsi ilə “azad etdi”, yəni ölkədə iqtisadi prosesləri canlandırmaq üçün bəzi hərəkətlərə başladı.
Şərqşünas hesab edir ki, Ərdoğan Türkiyənin böyük şəhərlərinin - Ankara, İstanbul və İzmir sakinlərinin dəstəyini çoxdan itirib.
“Lakin o, kənd yerlərində dəstəyi saxladı ki, bu da Ərdoğanı və onun partiyasını hakimiyyətdə saxlamaq məsələsində ciddi amildir. Düşünmürəm ki, böyük şəhərlərdə müxalifətin qələbəsi Ərdoğana prezident kimi, onun partiyasına isə indiki iqtidar partiyası kimi çox zərbə vuracaq. Ərdoğan artıq dövlət başçısı kimi son müddətində olduğunu və bundan sonra bu vəzifəyə namizəd olmayacağını çoxdan açıqlayıb. Eyni zamanda o, indi bir daha bəyan edib ki, seçkilər gərgin keçib, ölkə xalqı da, özü də yorulub, bu cür bəyanatlara çox diqqətli yanaşmaq lazımdır. Deyə bilərik ki, Ərdoğanın səlahiyyət müddətinin sonuna doğru sakit yürüşünün başladığının şahidi oluruq”, - o deyib.
Çupriqinin sözlərinə görə, seçkilərdən sonra Türkiyədə heç bir “siyasi təlatümlər” olmayacaq.
“Bildiyim qədər, seçkilər çox sakit keçdi. Müxalifət göstərdi ki, seçicilərin iqtisadi maraqlarını necə idarə etməyi bilirlər. Bələdiyyə seçkilərində seçici təbii ki, “soyuducusu və pul kisəsi ilə” səs verir və heç bir geosiyasi mülahizələri rəhbər tutmur”, - deyə o bildirib.
Eyni zamanda, ekspert hazırda Ərdoğanın siyasi varisini hazırlamasının əlamətlərinin olub-olmaması ilə bağlı sualı cavablandırıb.
“Ərdoğan geridə qoyacağı siyasi irslə bağlı çox ciddidir, ona görə də təbii ki, kimisə (onun varisi olmaq üçün) bəzək verməlidir. Üstəlik, bu, ayrı bir şəxs yox, bütöv bir siyasi qrup ola bilər. Bununla belə, mən hələ uyğun bir proses görmürəm. Ola bilsin ki, bunun üçün hələ tezdir və varisin hazırlanmasının bəzi əlamətləri sonradan görünəcək”, - mütəxəssis bildirib.
O əlavə edib ki, Türkiyədə keçirilən seçkilərin nəticələri Ankaranın Moskva ilə münasibətlərinə ciddi təsir göstərməyəcək.
“Müxalifətdən Rusiya ilə münasibətlərin inkişafının tərəfdarı olmayan siyasətçilərin çıxa biləcəyindən danışsaq, qeyd etmək lazımdır ki, indi söhbət ancaq bələdiyyə səviyyəsindən gedir. Türkiyədə seçkilərdə qalib gələn müxalifət namizədlərinin ölkənin xarici siyasətinə o qədər də təsiri yoxdur. Bundan əlavə, unutmaq olmaz ki, Türkiyədə çox ciddi və nüfuzlu biznes təbəqəsi var, onun maliyyə maraqları konkret olaraq Rusiya ilə bağlıdır. Burada söhbət enerji, ticarət, turizm və s. Və təbii ki, bu biznes təbəqəsi bu və ya digər şəkildə Türkiyə ilə Rusiya arasında münasibətlərlə bağlı məsələləri tənzimləməkdə davam edəcək”, - ekspert yekunlaşdırıb.
E.ŞİRİNOV
